อุทยานประวัติศาสตร์สงคราม 9 ทัพ ริเริ่มและดำเนินการก่อสร้างโดยกองทัพบกร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและประชาชน เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคมพ.ศ.2542 มีความมุ่งหมายในการจัดสร้างเพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชและสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ตลอดจนเชิดชูวีรกรรมบรรพบุรุษนักรบไทยในการทำสงคราม 9 ทัพ กับพม่าใน พ.ศ.2328 และเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ในพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2542

อุทยานประวัติศาสตร์สงคราม 9 ทัพ เป็นแหล่งศึกษาทางประวัติศาสตร์ในสงคราม 9 ทัพ เกี่ยวกับการจัดทัพ การนำทัพ หลักการใช้ภูมิประเทศ เส้นทางเดินทัพ ตลอดจนการดำเนินกลยุทธ์ซึ่งทำให้ฝ่ายไทยมีชัยชนะ